Definitie

Het is belangrijk om grensoverschrijdend gedrag als begrip zo goed mogelijk af te bakenen. Grensoverschrijdend gedrag in de sport zou het best kunnen worden omschreven als elke vorm van gedrag of toenadering (in verbale, non-verbale, digitale of fysieke zin), die:

• als gedwongen of ongewenst wordt ervaren door de persoon die deze vorm van gedrag of toenadering ondergaat;
• als doel of gevolg heeft om de waardigheid en/of integriteit van de persoon die het ondergaat aan te tasten;
• plaatsvindt in de sport in een situatie waarin de spelreglementen niet voorzien. (Om een voorbeeld te geven: natrappen tijdens een wedstrijd wordt in deze handreiking niet gezien als grensoverschrijdend gedrag omdat hier in de reglementen van de Nederlandse Pencak Silat Federatie al in wordt voorzien.)

Vormen van grensoverschrijdend gedrag

Het gaat soms om een ‘grijs gebied’. Sommige van deze misdragingen zijn opgenomen in het wetboek voor strafrecht en/of tuchtrecht, andere niet. Om meer duidelijkheid te geven onderscheiden we zes vormen van grensoverschrijdend gedrag:

Seksueel grensoverschrijdend gedrag:

Dit is elke vorm van contact met een seksuele duiding dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon naar wie het contact is gericht, wordt aangetast. Het kan gaan om fysiek, verbaal of non-verbaal contact. Heel concreet gaat het hierbij om seksueel gedrag of seksuele toenadering waarbij niet aan één of meerdere van onderstaande criteria wordt voldaan:

• Wederzijdse instemming
• Vrijwilligheid
• Gelijkwaardigheid
• Passend bij de leeftijd
• Passend bij de situatie/cultuur
• Zelfrespect

Voorbeelden zijn het ongewenst opzettelijk aanraken van iemands lichaam, het maken van seksueel getinte opmerkingen (offline of online), intieme vragen naar iemands privéleven.

Pesten:

Alle vormen van intimiderend gedrag met een herhalend karakter. Het doel of gevolg van dit intimiderende gedrag is om de persoon die het ondergaat fysiek of psychologisch schade toe te brengen. Pesten is een lastige vorm van grensoverschrijdend gedrag, omdat het in veel reglementen niet strafbaar is gesteld. Een grapje over het uiterlijk van iemand kan soms misschien onschuldig lijken maar soms laten dit soort grapjes meer ellende achter dan op het eerste gezicht te zien is. We zien hierin een signalerende rol voor sportschoolhouders en trainers.

Bedreigen:

Het dreigend benaderen van een persoon, met als doel of gevolg dat iemand zich onveilig voelt, is strafbaar. Ook pesten, discrimineren en belediging kunnen worden bestempeld als vormen van bedreiging, wanneer dit bij de persoon die het ondergaat een onveilig gevoel veroorzaakt. Concrete bedreigingen zijn strafbaar, wij raden het altijd aan om van concrete bedreigingen aangifte te doen bij de politie. Daarnaast vinden wij het ook wenselijk om in het geval van een concrete bedreiging hier melding van te krijgen. Dit kan door een e-mail te sturen naar: pencaksilatleeuwarden@hotmail.com.

Discriminatie:

Dit betreft alle uitingen in woord, gebaar of geschrift van een mens of een groep mensen waarbij sprake is van uitsluiting, achterstelling, doelbewuste belediging of onjuiste behandeling van personen, op grond van hun godsdienst, ras, levensovertuiging, seksuele geaardheid, genderidentiteit, politieke gezindheid, beperking of welke grond dan ook. Discriminatie is strafbaar volgens de wet. Sterker nog, het is het eerste artikel van de Nederlandse Grondwet. Als je gediscrimineerd wordt, kan je hiervan melding maken via Centraal Meldpunt Nederland: https://meld.nl/melding/discriminatie/racisme/

Mishandeling:

Dit betreft fysiek of psychisch geweld, zij het binnen of buiten een spel- of wedstrijdsituatie, en het zeer ernstig dreigen met fysiek of psychisch geweld, met als gevolg fysieke of psychologische schade bij het slachtoffer. In de vechtsport gaat het hierbij om fysiek of psychisch geweld buiten de regels van de betreffende sport om. Ook hierin zien wij een signalerende rol voor sportschoolhouders en trainers. Bij mishandeling raden wij altijd aan aangifte te doen bij de politie. Daarnaast vinden wij het ook wenselijk om hier melding van te krijgen. Dit kan door een e-mail te sturen naar: pencaksilatleeuwarden@hotmail.com.

Belediging:

Dit is het aanranden van iemands eer of goede naam. Dit kan zowel verbaal als non-verbaal, en zowel bewust als onbewust. Volgens de wet zijn bepaalde vormen van belediging strafbaar (Artikel 266.1 van het Wetboek voor Strafrecht).